Najszybszym sposobem na rozwód jest to bez orzekania o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego. Sąd ogranicza się jedynie do zbadania, czy nastąpił trwały rozkład pożycia małżeńskiego oraz, czy rozwód nie stoi w sprzeczności z dobrem małoletnich dzieci i zasadami współżycia społecznego.
Rozwód z orzeczeniem o winie powoduje, że postępowanie dowodowe zostaje znacznie wydłużone. Odpowiadając jednak na postawione w tytule pytanie, należało by wypunktować:
- Satysfakcja;
- Alimenty na małżonka niewinnego;
- Korzystniejsza pozycja w walce o dzieci.
Ostatni punkt został celowo skreślony, ponieważ w mojej praktyce zawodowej często spotykam się z takim stwierdzeniem ze strony Klientów. Odpowiedź jest zawsze taka sama – orzeczenie o winie nie ma żadnego wpływu na rozstrzygnięcia dotyczące dzieci stron.
Poczucia satysfakcji oraz sprawiedliwości ze względu na tematykę bloga nie będę opisywał, poza zaznaczeniem, że niejednokrotnie jest to główny motywator moich Klientów.
Przechodząc do meritum, na wstępie należy wskazać, że sąd w kwestii winy może wydać orzeczenie o:
- wyłącznej winie jednego z małżonków;
- winie obu stron;
- nie ponoszeniu winy przez małżonków.
Art. 60 § 2 krio
„Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku“
Jeżeli mamy sytuację, w której jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego, nie musi on jak w innych przypadkach pozostawać w niedostatku, aby ubiegać się o alimenty od drugiego małżonka. Wystarczającym jest, aby rozwód pociągał za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego.
Mówimy tu o sytuacji, gdzie porównaniu podlega sytuacja materialna małżonka niewinnego z tym położeniem, które by istniało, gdyby rozwód nie został orzeczony i pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo.
W przypadku pozostałych orzeczeń dotyczących winy istotne jest pojęcie niedostatku, bowiem tylko małżonek pozostający w niedostatku może żądać od drugiego zasądzenia alimentów.
W niedostatku znajduje się ten, kto nie może własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części;
a usprawiedliwione potrzeby te takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku. (Wyrok SN z dnia 7 września 2000 r. I CKN 872/00
Istotną różnicą w odniesieniu do orzeczenia wyłącznej winy jest długość trwania obowiązku alimentacyjnego. Bez względu na powyższe obowiązek alimentacyjny między małżonkami rozwiedzionymi wygasa w razie zawarcia przez uprawnionego do alimentów nowego małżeństwa.
Drugą przesłanką jest upływ 5 lat od orzeczenia rozwodu, ale jedynie w sytuacji, gdy zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia. Termin ten może zostać przedłużony przez sąd tylko w wyjątkowych okolicznościach.
A contrario, jeżeli zobowiązanym jest małżonek winny rozkładu pożycia termin 5 letni nie obowiązuje.
Na koniec należy odnotować, że w ocenie SN pozostawanie przez byłego małżonka, który jest uprawniony do alimentów w konkubinacie powinno być brane pod uwagę w kontekście wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.
Usprawiedliwione potrzeby rozwiedzionego małżonka, pozostającego w związku nieformalnym (faktycznym), podlegają ocenie z uwzględnieniem także możliwości zarobkowych i majątkowych partnera rozwiedzionego małżonka w tym związku. W przeciwnym wypadku uprawniony do alimentacji rozwiedziony małżonek byłby w sytuacji uprzywilejowanej w stosunku do drugiego z tych rozwiedzionych małżonków, co niewątpliwie godziłoby w zasady współżycia społecznego ”. (Wyrok SN z dnia 11 lipca 2000 r. II CKN 1015/00).
1 Comment